Mới sưu tập được bản in lần đầu tiên giới thiệu triết học Vương Thủ Nhân ra thế giới qua ngôn ngữ tiếng Anh. Tính đến nay vừa tròn 100 năm.Học thuyết của Vương Dương Minh còn được gọi theo tên ông là Vương học.
Vương học hay Tâm học đúc kết Tam giáo, vượt qua Tống Nho để tiến vào thực học và lấy con người làm trung tâm. Gạt bỏ lễ giáo quy ước khách quan do Chu Trình xiển dương, cái đã trở thành gông cùm, biến con người thành nô lệ của giáo điều, Vương học đặt vị trí của lương tri con người vào trung tâm.
 |
| Triết học Vương Dương Minh |
Cuộc cách mạng Vương học mở ra một kỷ nguyên mới trong Nho học, sử gọi là Minh Nho, phân biệt với Tống Nho.
Tuy nhiên, tại Trung Hoa lục địa, Minh Nho chưa thắng thế được Tống Nho để phục hưng Trung Quốc. Trong khi đó, Minh Nho lại trở thành chính thống tại Nhật Bản, tạo dựng một nền tảng cho Cái cách Minh Trị sau này.
Nho sĩ Việt Nam chưa bao giờ thấu hiểu Minh nho Vương học, mà chỉ quanh quẩn ở Tống Nho Chu Trình. Nên cái học thô lậu kìm giữ con người trong hình thức giáo điều, chỉ biết chữ nghĩa từ chương sáo rỗng, xa rời chân tâm, nhân tính và do đó là hời hợt với cuộc hiện sinh.
Đến đầu thế kỷ 20, một loạt chí sĩ Việt Nam khát khao cải cách, đồng loạt giới thiệu Tâm học của Vương Dương Minh cho quốc dân. Trong đó tiên phong phải kể đến Phan Bội Châu trong Khổng Học Đăng, Trần Trọng Kim trong Nho Giáo. Kế tiếp là Đào Trinh Nhất và Phan Văn Hùm trong các tác phẩm chuyên đề giới thiệu nhập môn.
Nhưng sự thế e chừng đã quá muộn. Lúc này phong trào Cộng Sản đã xâm nhập, cùng với các học thuyết Âu Tây như Phân Tâm, Nhân Vị, Hiện Sinh dần ngập tràn và lôi cuốn giới trẻ. Cái học thâm sâu của Vương học lại một lần nữa bị lãng quên.
Tình hình tương tự cũng diễn ra ở ngay Trung Quốc. Tương truyền Tập Cận Bình khi còn làm lãnh đạo ở vùng Giang Chiết (quê hương và cũng là vùng phát tích của Vương Dương Minh) rất quan tâm Vương học, mong muốn phục hưng cái học của tiên sinh. Không biết thực chất đến đâu, nhưng ngày nay, tại Trung Quốc, Vương học đang dần được khôi phục và khuyếch trương hơn.
